Wyjaśnienia Państwowej Komisji Wyborczej na temat czynnego prawa wyborczego obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi, w wyborach do Parlamentu Europejskiego

ZPOW-903-5/04                                              Warszawa, dnia 16 marca 2004 r.

Wyjaśnienia Państwowej Komisji Wyborczej
na temat czynnego prawa wyborczego obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi, w wyborach do Parlamentu Europejskiego

Prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) w wyborach do Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej ma obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który:

- najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat,
- zgodnie z prawem stale zamieszkuje w Rzeczypospolitej Polskiej,
- został ujęty w stałym rejestrze wyborców,
- nie został pozbawiony praw wyborczych w wyborach do Parlamentu Europejskiego w państwie członkowskim Unii Europejskiej, którego jest obywatelem.

Omawiane prawo wybierania przysługuje spełniającym wymienione wyżej warunki obywatelom państw Unii Europejskiej. Przysługuje ono także obywatelom państw przystępujących do Unii Europejskiej w dniu 1 maja 2004 r. tj. Republiki Cypryjskiej, Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Malty, Republiki Słowackiej, Republiki Słowenii oraz Republiki Węgierskiej.
Pojęcie „stałe zamieszkanie” oznacza stałe zamieszkanie w rozumieniu prawa polskiego. Zgodnie z art. 25 Kodeksu cywilnego „miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu”. Orzecznictwo sądów interpretując tę definicję podkreśla związek przebywania z wolą koncentracji w danym miejscu swoich spraw życiowych, w tym założenia ośrodka osobistych i majątkowych interesów.

Przez zamieszkiwanie w Rzeczypospolitej Polskiej "zgodnie z prawem" należy natomiast rozumieć zamieszkiwanie na podstawie:

1) zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony — wydanego przed dniem 1 maja 2004 r. zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. Nr 128, poz. 1175), lub na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów,

2) zezwolenia na pobyt lub zezwolenia na pobyt czasowy - wydanego po dniu 30 kwietnia 2004 r. zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o zasadach i warunkach wjazdu i pobytu obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej oraz członków ich rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 141, poz. 1180 i z 2003 r. Nr 128, poz. 1175), pod warunkiem, że okres ważności zezwolenia obejmuje 13 czerwca 2004 r.

Zasady wpisywania obywateli Unii Europejskiej do stałego rejestru wyborców określają przepisy art. 11 ust. 7 - 9 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499 ze zm.). Wyborcę — obywatela Unii Europejskiej niebędącego obywatelem polskim wpisuje się do rejestru wyborców w gminie, na obszarze której stale zamieszkuje, na jego wniosek, złożony w urzędzie gminy nie później niż 30 dnia po zarządzeniu wyborów, tj. w odniesieniu do wyborów do Parlamentu Europejskiego zarządzonych w Polsce na 13 czerwca 2004 r. - nie później niż do 13 kwietnia 2004 r.